Een groep van kunstenaars, waaronder Rubens, Hendrik van Balen en Jan ‘de Fluwelen’ Brueghel, heeft dit schilderij rond 1623 via de Antwerpse kunstmarkt aangekocht “uyt affectie tot de capelle en om een raer stuck binnen Antwerpen te hebben”.

Bewegen en stilstaan. Neem dan voor dit altaar en schilderij even een rustpauze terwijl we je eerst nog wat achtergrondinformatie bezorgen.

Michelangelo Merisi (°1569-+1609), naar zijn geboortedorp Caravaggio vernoemd, was bekend bij Rubens die ooit een ‘Dood van Maria’ had aangeraden aan zijn werkgever, de hertog van Mantua.

Deze schilder staat bekend voor zijn durf: schildertechnisch door contrastgebruik van licht en schaduw, iconografisch door extreem realisme, zeg maar naturalisme; typerend voor dit laatste zijn de vuile voeten van de volkse types op de voorgrond.

Die zitten stil in verering voor Onze-Lieve-Vrouw. Tegelijk bewegen ze door hun armen en handen te strekken naar de Rozenkrans. Het komt ook goed uit dat de beide Predikbroeders Dominicus en Petrus de Martelaar een zwart-en-wit habijt dragen; hun gestrekte en wijzende handen zijn als de zijden van een driehoek met Maagd en Kind in de top. In de compositie rust deze driehoek op een gelijkaardige geometrische figuur, veeleer ruitvormig, met de vloeiende lijnen van de knielende gelovigen. De verzorgde man met zijn molenkraag is waarschijnlijk de opdrachtgever uit de familie de Colonna, hij is het die trouwens oogcontact zoekt met ons, net zoals de pater rechts.

Indien Colonna het werk bij Caravaggio besteld had voor een dominicanenkerk in Napels, dan hebben die opdrachtgevers het vierkant geweigerd: niet naar hun smaak omdat het te zeer afweek van conventies en geïdealiseerde heiligenvoorstellingen. Het kwam op de Antwerpse kunstmarkt terecht.

Het werk viel wèl in de smaak van een hoge bezoeker, Jozef II, die in de avond van 19 juni 1781 kwam, zag en het samen met een ander oormerkte voor de Weense keizerlijke kunstcollectie. Als verlicht denker schreef hij in 1785 vanuit een economische redenering aan zijn kanselier

“Ik twijfel er niet aan dat we ze kunnen verwerven, als we ze ruilen tegen één of twee andere schilderijen uit de catalogus. Geef de kloosterlingen er eentje van Rubens of van De Crayer of een paar andere meesters, die de religieuzen welgevallig zijn. Verwittig de gevolmachtigde minister in Brussel en zeg dat hij oplet bij de verpakking en het transport.”

De dominicanen bedongen dat ze een getrouwe kopie mochten laten maken; die hangt er tot vandaag.

Route Noord: keer terug naar de Sint-Paulusstraat, ga rechtsaf de Lange Koepoortstraat, rechtsaf de Zirkstraat tot Hofstraat: aan nr. 22 zie je een gedenkplaat voor Adam Van Noort. Linksaf langs de Oude beurs, rechtsaf Schoenmakersstraat, linksaf Kaasrui, rechtdoor Wijngaardstraat, bereik je de Sint-Carolus Borromeuskerk